Merkez Bankası’ndan Hükümete Açık Mektup: 2022 Yılında Beklenen Enflasyonun Neden Tutmadığı Açıklandı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2022 yılında enflasyon gayesinin tutmaması nedeniyle hükümete açık mektup gönderdi. Geçtiğimiz yıl yüzde 5 olarak hedeflenen enflasyon yüzde 64’le kapanmıştı.

Merkez Bankası (TCMB) enflasyon maksadına ulaşılamaması halinde gayeden saptığı için hükümete açık mektup gönderdi.

TCMB tarafından hükümete gönderilen açık mektupta şu sözlere yer verildi:

‘- 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 42. unsuru uyarınca, enflasyon maksadına ulaşılamaması halinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) gayeden sapmanın nedenlerini ve alınması gereken tedbirleri Hükümet’e yazılı olarak bildirmesi ve kamuoyuna açıklaması gerekmektedir. 2022 yılı enflasyonu gaye aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu çerçevede, enflasyonun maksattan sapmasının nedenlerini açıklayan 2023 yılının birinci Enflasyon Raporu ile enflasyon gayesine ulaşmak için uygulanacak para siyasetini özetleyen 2023 Yılı Para Siyaseti ve Liralaşma Stratejisi metinlerini ekte bilgilerinize sunuyoruz.

– 2022 yılında TCMB’nin tüm siyaset araçlarında kapsamlı bir gözden geçirme süreci yürütülmüştür. TCMB’nin bütünleşik siyaset çerçevesi olan Liralaşma Stratejisi atılacak adımlara dair tesir tahlillerine dayalı olarak oluşturulmaktadır. Uygulanan stratejinin, kalıcı fiyat istikrarı için iki ön şart olan finansal sistemde Türk lirasının tartısının yapısal olarak artırılması ve cari fazla kapasitesi oluşturulması açısından destekleyici tesirleri olmuştur.

– Çeşitlendirilmiş rezerv kaynaklarıyla güçlendirilen TCMB rezervleri, yüksek güç fiyatları ve finansal oynaklıklar nedeniyle global çapta yaşanılan büyük rezerv kayıplarına karşın artış göstermiştir. Ülke para takası mutabakatlarının aktifleştirilmiş kullanımı sayesinde lokal parayla ticaret yaygınlaşırken, döviz piyasalarının da uzun periyotta daha istikrarlı bir yapıya kavuşması istikametinde değerli gelişmeler gözlenmiştir. Faal rezerv siyasetinin liralaşma adımlarıyla desteklenmesi sonucunda mevduattaki Türk lirası hissesinde güçlü bir artış eğilimi gerçekleşmiştir.

– Maksatlı kredi, likidite, karşılıklar ve teminat siyasetlerinin kredilerin büyüme suratı, kompozisyonu ve iktisadi faaliyetle buluşması açısından değerli tesirleri olmuştur. Rusya-Ukrayna Savaşı sonrasında ani artış gösteren kredi büyümesi denetim altına alınmış, kredilerin kompozisyonunda ticari, KOBİ, yatırım ve ihracat kredilerinin hissesi tarihi yüksek düzeylere ulaşmıştır. Global iktisadi faaliyetteki zayıflama sürecinin getirdiği risklere karşı finansman maliyetlerinin uygunluğu yoluyla yatırım ve cari fazla kapasitesinin desteklenmesi sağlanmıştır. Savaşın tesiriyle yükselen ticari kredi ve tahvil faizleri, alınan faal tedbirlerle kıymetli oranda gerilemiştir. Böylece nakdî transferin güçlendirilmesi sağlanmıştır. Tüm bunlar sonucunda, güç fiyatlarının tesirleri dışlandığında, 2022 yılında cari fazla kapasitesi geliştirilmiştir.

– Uygulanan aktif siyasetlerle kalıcı fiyat istikrarının önündeki yapısal sıkıntıların giderilmesi tarafında değerli kazanımlar elde edilmiştir. Buna ek olarak, kelam konusu siyasetlerin olumlu sonuçlarının görülmesi ve global güç fiyatlarının da görece istikrar kazanması ile birlikte yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonda kademeli bir yavaşlama süreci başlamıştır. 

– Aylık enflasyon oranlarındaki yavaşlama manşet ve çekirdek enflasyon, enflasyon yayılımı ve beklentileri ile ana eğilim göstergelerinin kıymetli oranlarda gerilemesine yol açmıştır.

– TCMB, 2023 yılında Liralaşma Stratejisi’ni tüm ögeleriyle bilgi odaklı ve tesir tahlillerine dayalı olarak kararlılıkla uygulamaya ve geliştirmeye devam edecektir. Mevduatta liralaşma oranının yılın birinci yarısı prestijiyle yüzde 60’a çıkarılması ve yılın geri kalanında liralaşmadaki artış sürecinin devam etmesi hedeflenmektedir. Bankaların teminat, fonlama ve kredi kanallarını kullanım imkanları liralaşma gayeleri doğrultusunda kalibre edilecektir. Türk lirası likidite idaresinde Açık Piyasa Süreçleri fonlama kanalının temel ögesi haline getirilerek, bu kanalla yapılan fonlamanın hissesi kademeli bir biçimde artırılacaktır. Kredilerin büyüme suratı ve kompozisyonunun 2023 yılında öngörülen enflasyon patikasıyla uyumlu olması sağlanacaktır. 

– Kredilerin yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazlayı artıran faaliyetleri destekleyecek biçimde kullanımını öngören maksatlı kredi anlayışı güçlendirilerek uygulanacaktır. Rezerv kaynakları çeşitlendirilmeye ve TCMB rezervleri artırılmaya devam edilecektir. Siyaset çerçevesinin, döviz piyasalarında arz ve talebin sağlıklı ve istikrarlı bir istikrar içinde özgür piyasa şartlarında oluşumuna katkı sağlayacağı öngörülmektedir. 

– TCMB, fiyat istikrarını kalıcı formda tesis etme gayesi doğrultusunda geliştirdiği Liralaşma Stratejisi’ni kararlılıkla uygulamaya devam edecektir. Türkiye İktisat Modeli çerçevesinde oluşturulan yüksek eşgüdümün dayanağıyla tüketici fiyatları yıllık artış oranının Enflasyon Raporu öngörüleriyle uyumlu seviyeye gerilemesi sağlanacaktır.’